نحوه انتخاب موتور آسانسور مناسب بر اساس تعداد طبقات و نفرات

با پیشرفت زندگی شهری و افزایش تعداد طبقات ساختمان های مسکونی و اداری استفاده از آسانسور به امری بدیهی می باشد. چگونگی تاسیس و نصب آسانسور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. موتور به عنوان یک رکن اصلی در تعیین استاندارد و کیفیت آسانسور تاثیر می گذارد، و باید مطابق با تعداد طبقات و نفرات انتخاب شود. نوع موتور آسانسور بر کیفیت و کارکرد آن تاثیر می گذارد، لذا باید موتوری انتخاب شود که از لحاظ کیفیت، توان کارکرد و قدرت موتور، مرغوبیت بالایی داشته باشد. در این مقاله قصد داریم در ابتدا نگاهی به انواع موتورهای پرکاربرد داشته باشیم و سپس چگونگی انتخاب آن بر اساس تعداد طبقات و نفرات را بررسی می کنیم.

انواع موتور آسانسور

شرکت های داخلی و خارجی زیادی در زمینه تولید موتور فعالیت می کنند. توجه به قیمت و کیفیت این تولیدات، بر عمر مفید آسانسور تاثیر گذار است. پروژه های آسانسور سازی به سه صورت نصب و اجرا می شوند: کششی، هیدرولیکی و پنوماتیک. امروزه، بیشتر پروژه ها از نوع کششی استفاده می کنند؛ زیرا بهترین انتخاب برای ساختمان های بلند مرتبه می باشد. موتورهای الکتریکی آسانسورهای کششی نیز خود به دو دسته آسانسور گیربکس و گیرلس تقسیم می شود که در ایران کاربرد بیشتری دارند.

موتور آسانسور گیربکس

اصلی ترین اجزای تشکیل دهنده موتورهای گیربکس موتور الکتریکی، گیربکس، فلکه گیربکس و ترمز است و در آسانسورهایی که دارای موتورخانه هستند، اجرا می شوند. موتورهای گیربکس در دو نوع تک سرعته (VVVF)  و دو سرعته (AC2) هستند.  هزینه اولیه موتورهای گیربکس پایین است اما هزینه تعمیر و نگهداری بالایی دارند. از تولید کننده های موتور گیربکس ایرانی میتوان به شرکت های الکمپ، مونتاناری، فیا و بهران اشاره کرد.

گیربکس تک سرعته

در موتور آسانسور تک سرعته وظیفه انتقال نیرو توسط گیربکس است. به سبب  تک سرعته بودن، این موتور حرکتی بسیار نرم دارد و مسافران در طول مسیر یا توقف حرکت چندانی احساس نمی کنند. در این نوع موتور پیش از توقف در تراز طبقات، سرعت حرکت آن توسط ترمز کم می شود. نمودار سرعت این نوع موتور به صورت منحنی است.

گیربکس  دو سرعته

سرعت آسانسور دارای موتور گیربکس دو سرعته، پس از گذشت مدت کمی از حرکت افزایش می یابد و همزمان با نزدیک شدن به طبقه کاهش می یابد. حرکت و توقف در این آسانسورها بسیار مشهود است و مسافران به راحتی متوجه آن می شوند. نمودار سرعت این نوع موتور به صورت خطی و شتاب دار است.

موتورآسانسور گیرلس

همانطور که از اسم آن پیداست، موتور گیرلس آسانسور بدون گیربکس کار می کند. در موتورهای گیرلس نیازی به وجود موتورخانه نیست. همچنین به سبب وجود آهنربای دائمی، قدرت بالایی دارند و از لحاظ مصرف برق بهینه هستند. با وجود اینکه به سبب تکنولوژی پیشرفته تقریبا دو برابر آسانسورهای گیربکس است. امروزه استفاده از موتورهای گیرلس بیشتر شایع است و به علت مصرف برق کمتر انتخاب مناسبی برای ساختمان های پرتجمع و اداری است.

انتخاب نوع موتور آسانسور

اصلی ترین کاربرد آسانسور جابجایی مسافر و بار در بین طبقات مختلف است. در انتخاب موتور باید تمامی موارد در نظر گرفته شود تا توان و عمر بالایی داشته باشد. پیش از بررسی فاکتورهای انتخاب موتور، باید گفت که حداکثر سرعت موتورهای گیربکس 152 متر در دقیقه و توان حرکت آن تا ارتفاع 75 متر می باشد. با این اوصاف، این نوع موتور انتخاب خوبی برای برج های بالای 24 طبقه نمی باشد. در صورتی که موتورهای گیرلس توان حرکت تا ارتفاع 600 متر را دارند و می توانند با سرعت 610 متر در دقیقه حرکت کنند. به همین جهت برای برج های بلند طبقه و پر رفت و آمد آسانسور گیرلس انتخاب مناسبی می باشد.

انتخاب نوع موتور آسانسور بر اساس طبقات و تعداد نفرات

یکی از مهمترین شاخصه های انتخاب موتور، توان آن است. توجه به تعداد طبقات در بررسی پارامتر سرعت موتور بسیار ضروری است. برای ساختمان های بالای 10 طبقه باید از موتورهای پرسرعت استفاده کرد و باید بسته به تعداد نفرات یا  ظرفیت آسانسور، موتوری با توان مناسب  انتخاب نمود.  بنابر موارد اشاره شده، توان موتور نشان دهنده ظرفیت جابجایی بار می باشد و به ازای هر نفر حداقل یک کیلو وات توان در نظر گرفته می شود. مثلا برای ظرفیت 6 نفر، یک موتور 6 کیلو وات و حداقل قدرت موتور 3.5 کیلو وات لازم است.

در مورد وزن باید گفت که این پارامتر بر حسب KP می باشد. یعنی اگر وزن هر نفر 60 کیلوگرم باشد، نصف آن که 30 می باشد به عنوان پارامتر G در نظر گرفته می شود و  ظرفیت بر اساس ضرب این متغیر در تعداد افراد به دست می آید. به عنوان مثال آسانسور با ظرفیت 5 نفر مقدار G آن برابر است با 150.

فرمول محاسبه = 150=5*30

انتخاب موتور گیرلس بر اساس تعداد نفرات و سرعت

همانطور که در بخش های قبلی گفتیم، به سبب تکنولوژی پیشرفته و مصرف انرژی پایین امروزه استفاده موتور گیرلس بر نوع گیربکس ارجحیت دارد. بنابراین در جدول زیر معیارهای انتخاب موتور گیرلس بر اساس تعداد نفرات، طبقات و میزان سرعت بیان شده است.

کلام آخر

با پیشرفت ساختمان سازی و افزایش زندگی شهری، استفاده از آسانسور امری بدیهی می باشد. آسانسور اجزا و قطعات پیچیده ای دارد که اصلی ترین رکن آن موتور است. موتور مهمترین قطعه می باشد و وظیفه حمل و نقل را به عهده دارد. انواع مختلف موتور در سراسر دنیا وجود دارد که بنابر نیاز هر ساختمان انتخاب می شود. نوع ساختمان بسته به اداری و مسکونی بودن و همچنین میزان باری که قرار است توسط آسانسور حمل شود، در نحوه انتخاب موتور آن تاثیر گذار است.

در ایران پرکاربردترین نوع موتور، گیربکس و گیرلس است که با در نظر گرفتن تکنولوژی و مصرف بهینه استفاده از نوع گیرلس رواج بیشتر دارد. امروزه در بیشتر ساختمان ها از نوع گیرلس استفاده می شود. علاوه بر این، موتور گیرلس توان بالایی برای حرکت در طبقات بالا را دارد و از آنجایی که ساختمان های با تعداد طبقات بیشتر، توانایی حمل بار بیشتری دارند، انتخاب موتور گیرلس بر نوع گیربکس ارجحیت دارد. شرکت های داخلی و خارجی زیادی در زمینه تولید موتور فعالیت دارند که خارج از موضوع این مقاله است. در این مقاله به نحوه انتخاب مارک موتور پرداخته نشده و به تعریف قوانین کلی انتخاب موتور بسنده کردیم.